meibomian gland dysfunction

Οι αδένες του Meibom ή μαϊβομιανοί ή ταρσαίοι αδένες  είναι κάποιοι μικροσκοπικοί αδένες που εντοπίζονται  στο όριο, πίσω από τις βλεφαρίδες, τόσο στο πάνω όσο και στο κάτω βλέφαρο, μέσα στον ταρσό του οφθαλμού. Ο αριθμός τους κυμαίνεται στους  ι περίπου 50 στο επάνω και 25 στο κάτω βλέφαρο.
Εκκρίνουν ένα ελαιώδες υγρό (meibum),  το οποίο είναι απαραίτητο για την καλή λίπανση των ματιών. Η ομαλή και αδιατάρακτη  λειτουργία αυτών των αδένων
εμποδίζει την εξάτμιση των δακρύων και διατηρεί την ακεραιότητα του φιλμ της δακρυϊκής στιβάδας. Έτσι, προστατεύται ο οφθαλμός από την ξηρότητα.

Οι αλλαγές σ΄ αυτούς τους αδένες μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη δυσλειτουργίας των μαϊβομιανών αδένων, η οποία σχετίζεται με διάφορα οφθαλμικά συμπτώματα, όπως οφθαλμική κόπωση, ξηροφθαλμία, αίσθημα καύσου  και βάρους των οφθαλμών.

Η διάγνωση δυσλειτουργίας των μαϊβομιανών αδένων βασίζεται στην αξιολόγηση των συμπτωμάτων του οφθαλμού, την  κατάστασης του ελαιώδους εκκρίματός τους (meibum) και των ανωμαλιών του χείλους των βλεφάρων.

Η διαταραχή χαρακτηρίζεται από απόφραξη των τερματικών αγωγών των μαϊβομιανών αδένων και / ή μεταβολές στην αδενική έκκρισή τους, με αποτέλεσμα την πρόκληση μεταβολών  στη σταθερότητα του δακρυϊκού υμενίου, τη δημιουργία, φλεγμονής και συμπτώματα ερεθισμού.

Η πρόσφατη εξέλιξη της μη επεμβατικής μαϊβογραφίας (meibography) και της διαμεσογραφίας (interferometry) των δακρύων έχει δώσει σημαντική εικόνα για τη δομή και τη λειτουργία των  μαϊβομιανών αδένων,  αντίστοιχα. 

Οι φορείς των φακών επαφής διαμαρτύρονται για οφθαλμικά συμπτώματα που πιστεύεται ότι οφείλονται σε ποικίλα αίτια, όπως η μειωμένη υδατική στιβάδα  ή βλεννική στιβάδα (mucin layer ) του δακρυϊκού φιλμ, μεταβολές στη συγκέντρωση των δακρυϊκών πρωτεϊνών και τροποποιημένη δομή ή λειτουργία των μαϊβομιανών αδένων.

 Πολλές μελέτες έχουν εξετάσει τη σχέση μεταξύ της χρησιμοποίησης  του φακού επαφής και των αλλαγών στους μαϊβομιανούς αδένες. Τέτοιες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η χρησιμοποίηση  των φακών επαφής σχετίζεται με δυσμενείς αλλαγές στη μορφολογία των μαϊβομιανών αδένων,  στην κατάσταση του χείλους των βλεφάρων και της ελαιώδους ουσίας που παράγουν οι αδένες,  γεγονός που υποδηλώνει ότι οι φακοί επαφής επηρεάζουν αρνητικά τους μαϊβομιανούς  αδένες. Οι μεταβολές στους μαϊβομιανούς αδένες που μοιάζουν με δυσλειτουργία τους, που προκαλούνται από τη χρησιμοποίηση των φακών επαφής μπορεί να είναι  υπεύθυνες για τουλάχιστον μερικά από τα οφθαλμικά συμπτώματα των ατόμων που φέρουν φακούς επαφής.

Η δυσλειτουργία των μαϊβομιανών αδένων είναι η κύρια αιτία της εξάπλωσης της ξηροφθαλμίας και είναι μία από τις πιο κοινές καταστάσεις που αντιμετωπίζουν οι πάροχοι υπηρεσιών φροντίδας ματιών. 

 Δεν υπάρχει χρυσός κανόνας θεραπείας  για τη δυσλειτουργία των μαϊβομιανών αδένων, αλλά μια ποικιλία επιλογών. Τα συντηρητικά μέτρα περιλαμβάνουν τις θερμές κομπρέσες, τη διατήρηση της υγιεινής των βλεφάρων,  αλλά υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον και ανάγκη για ιατρικές θεραπείες και διαδικασίες. 

Οι πιθανές ιατρικές θεραπείες περιλαμβάνουν τη χρήση αντιβιοτικών, μη στεροειδών και στεροειδών αντιφλεγμονωδών παραγόντων, συμπληρωματική χορήγηση απαραιτήτων λιπαρών οξέων  οξέων, ορμονοθεραπεία και έλεγχο της προσβολής από το άκαρι Demodex foliculorum. Οι διαδικασίες περιλαμβάνουν την εισαγωγή μύλης στον αυλό του πόρου του αδένα,  τη χρήση ηλεκτρονικών θερμαντικών συσκευών,  τη  θεραπεία έντονου παλμικού φωτός και την ενδορρινική νευροδιέγερση.